Kollektiv müvəffəqiyyətə mükafat verənlərin bu tutumları çox təəssüf ki hər şərtdə davam etmir. ABŞ? da İspan mənşəli immiqrantların məktəbdəki müvəffəqiyyətlərini ölçən elm adamları immiqrant uşaqların Amerikalı uşaqlardan daha müvəffəqiyyətli olduğunu təsbit etmiş. Ayrıca ilk köç edən ailələrin sonradan gələnlərə nisbətlə daha yaxşı vəziyyətdə olduğu görülür. New York Universitetindən təhsil professoru Marcelo Suarez-Orozco, "100 il əvvəl insanların orta sinif standartlarını tutmaları üçün iki və ya üç nəsil keçməsi lazım idi. Bu gün bu standartı bir nəsildə ələ keçərirlər" deyir.
İnsanlıq tarixi həddindən artıq ehtirasın gətirib çıxardığı fəlakət əhvalatları ilə doludur. Bacarma impulsu çox yüksək olan insanlar ümumiyyətlə bu xüsusiyyətlərini gizli tutmağa cəhd göstərərkən, bəzən bu impuls birdən çaşdırıcı bir şəkildə ortaya çıxa bilər.
Həddindən artıq ehtirasın doğurduğu təhlükələr
Atlantadakı Yerkez Primat Mərkəzindən primatolog Frans da Waal, primatlar üzərindəki müşahidələrini belə açıqlayır: "Qrupun içində ən kənarda küncdə qalmış erkək şimpanze, bir gün fürsətini tutduğunda lider şimpanzeni yerindən edib, tamamilə fərqli bir kişi halına gəlir. İnsanların yüzdə 90ında belə olduğunu düşünürəm.
Üç adamın olduğu bir adada içlərindən biri kiçik bir diktator ola bilər." Ancaq üstün olma qayğısı bərabərində bir silsilə mənfilik də gətirər. İnfarkt, xora və stressə söykənən digər xəstəliklər müvəffəqiyyətli insanlarda daha məşhurdur. Alfa qurdlarının qanlarında kortizol səviyyəsi daha yüksəkdir. Kortizol, narahat insanların qanlarında da olan bir stress hormonudur. Alfa şimpanzelərdə infarkt və xora olduqca məşhurdur.
Bu səbəblərlə, alfa olma impulsu daşıyan insanlar və heyvanların əllərindəkilərlə kifayətlənməyi öyrənmələri daha ağıllıca bir həyat strategiyasıdır. "Yüksək mövqelərdə olma arzusu universaldır" deyə danışan Waal, "Ancaq bu xüsusiyyət digər bir xüsusilə birlikdə verilmiştir. O da alt mövqeləri yaşanılar hala gətirmə impulsudur" deyir.
"B oyunçusu" olmanın faydaları
İnsanlar beta mövqelərdə hüzur,dinclik içində yaşamağı öyrənmənin yanında bu mövqelərdə pul qazanmağı da öyrənmişlər. Şirkətlərin içində, ən üstünlüklü iş qrupu "B oyunçuları"ndan meydana gələr. B oyunçuları, üst idarəçilərin altında çalışan professionallardır.
Bunların çox böyük gücləri yoxdur, ancaq şirkətin ayaqda qalmasını təmin edən və bacarıq istəyən bütün işləri bunlar icra edər. Lowe bu mövzuda belə danışır. "Hər kəs yüksəlmək istər. Bu səbəblə cəmiyyətlər yüksəlmək istəyənlərə müxtəlif alternativlər təqdim etmək məcburiyyətindədir."
Son olaraq bu elastiklik Ğolası mükafatların müxtəlifliyi- bütün çətinliklərinə qarşı böyük hədəflərin arxasında qaçma impulsuna haqlılıq qazandırar. Ehtiras çox bahalı bir impulsdur, çünki çox böyük miqdarda romantik sərmayə tələb edir. Burada əhəmiyyətli olan önünüzə çıxan fürsətləri zamanında qiymətləndirməkdir.
Oprah Winfrey
Müvəffəqiyyətləri: 1 milyard dollarlıq media imperatorluğu, filmlər, maqazinlər və 20 ilini dolduran "talk show"u.
Müvəffəqiyyət yolunda ilk işarələr: 2 yaşında oxumağa başladı. 5 yaşında məktəbə getdi. Birinci sinifi bitirdikdən sonra üçüncü sinifə atladı.
Bill Clinton
Müvəffəqiyyətləri: ABŞ köhnə Başçısı, bu günün məşhur dövlət adamı
Müvəffəqiyyət yolunda ilk işarələr: 16 yaşında 1.000ə qədər şagirdin içindən seçilərək virtual bir senatda yer aldı. Vaşinqtona etdiyi bir gəzintidə ən böyük ideoloqu olan Başçı John f. Kennedy ilə əl sıxışmağı bacardı.
Condoleezza Rice
Müvəffəqiyyətləri: ABŞ Xarici işlər Naziri
Müvəffəqiyyət yolunda ilk işarələr: Qabiliyyətli bir uşaq piyanist olaraq Alabama Birmingham Konservatoriyasına 10 yaşında başladı. Bütün dərslərindən ən yüksək qeydləri aldı. Buz konkisi sürmək üçün hər səhər saat 4:30 da qalxaraq çalışırdı.
Michael Schumacher
Müvəffəqiyyətləri: 84 yarış qazandı və 7 dəfə Dünya çempionu oldu. Bu günə qədər gəlmiş keçmiş ən müvəffəqiyyətli Formula 1 sürücüsü.
Müvəffəqiyyət yolunda ilk işarələr: 4 yaşında go-kart istifadə edirdi, 6 yaşında yerli klub çempionu, 15ində Alman Gənclər çempionu oldu.
Jennifer Lopez
Müvəffəqiyyətləri: Köhnə tv-Show rəqsçisi, valları 40 milyon satdı. Hollywoodun ən yüksək ödənişi alan Latın Amerikalısənətçisi. Öz adını daşıyan ətirləri var.
Müvəffəqiyyət yolunda ilk işarələr: Sony ilə ilk anlaşmasını etdiyi zaman, "Hər şeyin ən yaxşısını istəyirəm" deyərək ehtirasını ortaya qoymuşdu.
Tom Cruise
Müvəffəqiyyətləri: Film başına 25 milyon dollar alır. Üç Oskar sahibi.
Müvəffəqiyyət yolunda ilk işarələr: Orta məktəbdəki bir müzikaldakı ilk rolundan sonra 10 il içində məşhur olacağına söz verdi. Bundan 4 il sonra "Risky Business" adlı filmdə rol aldı.
Britney Spears
Müvəffəqiyyətləri: İlk single və ilk dörd albomu çıxar çıxmaz birinci sıraya oturdu. O tarixdən sonra 76 milyon disk satdı və təxminən 150 milyon gəlir əldə etdi.
Müvəffəqiyyət yolunda ilk işarələr: Spears özünü hamama salıb, kuklalarına mahnı oxuyardı. Hər mahnıdan sonra əyilib, kuklalardan ibarət olan tamaşaçısına salam verərdi.
Richard Bronson
Müvəffəqiyyətləri: Təyyarə və qatarlardan ibarət olan qlobal bir nəqliyyat şəbəkəsi; musiqidən, makiyaj vəsaitlərinə qədər hər şey satan mağazalar zənciri
Müvəffəqiyyət yolunda ilk işarələr: 16 yaşındaykən "Student" adında bir jurnal çıxartdı. 20 yaşındaykən məktub ilə alver şirkəti "Virgin"i qurdu. Karaiplerdə ada aldı.
Martha Steward
Müvəffəqiyyətləri: Amerikalılara necə yaşamaları lazım olduğunu öyrədən bir həyat görüşü; bir jurnal, iki TV show , bir peyk radiosu andlaşması, saysız kitab
Müvəffəqiyyət yolunda ilk işarələr: Evdə körpə baxaraq pul qazanılmayacağını fərq edərək, daha kiçik bir uşaqkən pul qarşılığında evlərdə ad günü tədbirləri təşkil edirdi.
Tiger Woods
Müvəffəqiyyətləri: 21 yaşında dünyanın bir nömrəli golfçüsü olmağı bacardı. 30 yaşında 56 milyon dolların sahibi.
Müvəffəqiyyət yolunda ilk işarələr: 6 yaşında aynanın qarşısında vuruş təlimləri edərkən "Öz qədərimi özüm çəkəcəyəm" cümləsinin qeydli olduğu maqnitofon bantını dinləyirdi.
