Fobiya, bir şeyə qarşı duyulan qorxunun, fərdin gündəlik həyatını mənfi istiqamətdə təsir etməsi halıdır. Fobiya sözü, Yunanca Phobos sözündən gəlir. Phobos, Yunan mifologiyasında dəhşət tanrısıdır.
Qorxudan - fobiyaya
Hər canlı, fərd olaraq varlığını təhdid edən ya da təhdid riski daşıyan vəziyyətlərdən daxildən olaraq çekinər. İnsan şüurunda bu qaçınma, qorxu hesab edilməkdədir. Qorxu bu halıyla, adamın varlığını, həyatını davam etdirməsinə xidmət edən özünü müdafiə etmə sistemlərinin bir ön-xəbərdarlıq mexanizmidir və yaşaya bilməsi üçün lazımlıdır.
Elmdə milli dil və onun davamı kimi milli ədəbi dil anlayışı var. Bu anlayış avropaşünaslıqdan gəlir. Elmi semantikadan çox Avropa mərkəzçiliyi (avrosentrizm) ilə bağlıdır. Bu doktrinaya görə, millət və təbii ki, onunla bağlı törəmələr (milli ədəbi dil, milli dil) kapitalizmlə bağlıdır. Həmin düşüncəyə görə, kapitalizm dünya tarixi üçün yeni mədəni, elmi səviyyə yaradır və müasir yüksək tərəqqinin başlanğıcı və hərəkətverici, siyasi-ictimai təşkilatçısı kapitalizmdir. Deyirlər ki, xalq ictimai kollektiv olaraq millət həddinə çatanda ən yüksək inkişaf səviyyəsinə qovuşmuş olur. Həmin mövqedən, deməli: Avropa ölkələrinin xalqları, millət məzmunu kəsb edərək, müasir dünyanın ən mədəni cəmiyyətlərini təşkil edi
... Davamı »
Başqa bir fakt. Üzeyir bəy Hacıbəyov "Leyli və Məcnun" operasını Füzulinin süjeti əsasında yazdı. Onun librettosunun mətni Füzulinin qəzəllərindən və "Leyli və Məcnun" məsnəvisindən qurulmuşdur. Opera xorun ifasında birbaşa "Şəbi-hicran yanar canım, tökər qan çeşmi-giryanım" misraları ilə məlum məşhur qəzəldən dörd beytin oxunması ilə başlayır və bir kəlmə anlaşılmaz söz yoxdur. Məcnun salondakı dinləyici-tamaşaçılara bir kəlməsini də dəyişmədən Füzulinin qəzəli ilə müraciət edir:
Paranoyya, həddindən artıq narahatlıq və ya qorxuyla xarakterizə edilən, tez-tez məntiqsiz şiddət bildirən bir narahatlıqdır. Söz Yunancada, "παράνοια" (paranous) " dəlilik" mənasını verir (para = çöldə; nous = ağıl, ağılını itirmək) və termin keçmişdə ehvam, havalanma vəziyyətlərini ifadə etmək üçün istifadə edilmişdir.
Paranoyya çox vaxt şizofreniya kimi psixotik xəstəliklərlə iç içədir. Bununla birlikdə seyrək olaraq, paranoyak şəxsiyyət pozuqluğu kimi, psixotik olmayan, digər vəziyyətlərdə də müşahidə edilə bilər.
Paranoyya, fərdin hər hansı bir hadisə qarşısında hadisənin meydana gəlməsindən fərq
... Davamı »
Karma, Hinduizm, Budizm, Jainizm, Sihizm və Teozofidə istifadə edilən bir termindir. Sanskrit dilində "etmək, eyləmək, bir hərəkətdə olmaq" mənasındakı "kri" sözcüyündən törədilmişdir. Karma sözcüyü fərqli sözlərlə birlikdə istifadə edilərək, Karma qanunu, karmik plan, karmik kompensasiya kimi fərqli mənalara gələn terminlərin yaradılmasında istifadə edilmişdir. (Lakin Karma fəlsəfəsi deyə bir termin yoxdur; karma, Budist fəlsəfədəki və Hindi fəlsəfəsindəki bir anlayış və bir qanundur. )
Mənaları
Terminin dörd fərqli mənanı verməsi mənasının Qərblilər tərəfindən yaxşı qavrana bilməməsinə və bəzən tək mənasıyla isti
... Davamı »
Terminin çıxış nöqtəsi Fransız İnqilabı zamanında bir din adamı tərəfindən, Respublika Ordusunun bəzi davranışlarını xarakterizə etmək üçün istifadə edilmmişdir. Henri Gregoire adlı bu keşiş ordunun davranışlarını, 455 ci ildə Romanı yağmalayan Cermen soyundan gələn, Slav mənşəli Vandallara bənzətmişdir.
Vandalizm, antisosyal şəxsiyyət pozuqluğu olaraq təy
... Davamı »
("Dilən, proffessor, utanma, dilən” kitabı əsasında)
Famil
Mehdi yaradıcılığından söz düşəndə onu əsasən publist kimi xatırlasaq
da, son dövrdə çap olunan "Dilən professor, utanma dilən” şerlər kitabı
sözün əsil mənasında Famil Mehdi poeziyasının varlığını böyük
həriflərlə təsdiq etdi. Bizə məlumdur ki, şair bədii yaradıcılığla 50
ildən artıq bir vaxtdır ki, məşğul olurdu. Dəfələrlə onun poeziyası
ədəbiyyatşünaslar tərəfindən qiymətləndirilib, 20-yə dək kitabı müxtəlf
dillərə tərcümə olunub.
Şairin
poeziyasının oxucular tərəfindən sevil
... Davamı »
İdealizm, fəlsəfədə, ən geniş mənasıyla, mənəvi güclərin kainatdakı bütün müddətləri ya da olub bitənləri təyin etdiyini müdafiə edən bütün fəlsəfə təlimlərini ehtiva edəcək şəkildə istifadə edilən termin. Mövcud olan hər şeyi "düşüncə"yə bağlayıb ondan törədən; düşüncə xaricində obyektiv bir həqiqətin var olmadığını, başqa bir deyişlə düşüncədən müstəqil bir varlığın ya da maddi həqiqətin olduğunu dilə gətirən fəlsəfə axınını xarakterizə edər. ... Davamı »
Çingiz Aytmatov Manqurt ( "Gün var əsrə bərabər "romanından parça )
Ana-Beyit qəbiristanlığının öz tarixi vardı. Əvvəl-başdan rəvayət
onunla başlanırdı ki, bu yerləri zəbt eləyən juanjuanlar əsir
tutduqları düşmən əsgərləri ilə çox amansız rəftar eləyirmişlər.
Imkanları olanda əsiri qonşu ölkələrə qul satarmışlar, bu da əsir üçün
xoşbəxtlik hesab olunurmuş, çünki ümid yeri qalırdı, kim bilir, bəlkə
elə bir imkanı oldu ki, qaçıb vətənə qayıtdı... Juanjuanların özləri
üçün qul saxladıqları əsirləri isə dəhşətli tale gözləyirdi. Onlar öz
qurbanlarının başına zif keçirib dözülməz işgəncə verərək onun
yaddaşını tamam yox eləyirmişlər. Bu işi adətən, davada əsir alınmış
cavan döyüşçülərin başına gətirirmişlər. Əvvəlcə onların başını
qırxırmışlar, tükləri bir-bi
... Davamı »
